หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

พุทธศักราช 2551

*สุบิน ณ อัมพร

เอกสารทางไกลฉบับที่ 5/2551 นี้ ก็ยังเป็นเรื่องของ

หลักสูตาแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

จะเห็นว่าสิ่งที่เพิ่มขึ้นมา คือ วิสัยทัศน์ สมรรถนะสำคัญ

และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ และอีกคำจะต้องทำความเข้าใจ

คือคำว่า "ตัวชี้วัด" ซึ่งเป็นอย่างไรนั้น คงต้องย้อนกลับไปดู

เอกสารทางไกล ฉบับที่ 4/2551

(ต่อ..กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ คุณภาพผู้เรียนเมื่อนักเรียน

จบชั้น 1ป.3 ป.6 ม.3 และม.6 จะต้องมีความรู้ ความเข้าใจ

ความสามารถตลอดจนทักษะในเรื่องต่อไปนี้)

คุณภาพผู้เรียน

จบชั้นประถมศึกษาปีที่ ๓
· เข้าใจลักษณะทั่วไปของสิ่งมีชีวิต และการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิต

ที่หลากหลายในสิ่งแวดล้อมท้องถิ่น
· เข้าใจลักษณะที่ปรากฏและการเปลี่ยนแปลงของวัสดุรอบตัว

แรงในธรรมชาติ รูปของพลังงาน
· เข้าใจสมบัติทางกายภาพของดิน หิน น้ำ อากาศ

ดวงอาทิตย์ และดวงดาว
· ตั้งคำถามเกี่ยวกับสิ่งมีชีวิต วัสดุและสิ่งของ และปรากฏการณ์

ต่างๆ รอบตัว สังเกต สำรวจตรวจสอบโดยใช้เครื่องมืออย่างง่าย

และสื่อสารสิ่งที่เรียนรู้ด้วยการเล่าเรื่อง เขียน หรือวาดภาพ
· ใช้ความรู้และกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ ในการดำรงชีวิต

ศึกษาหาความรู้เพิ่มเติม ทำโครงงานหรือชิ้นงานตามที่กำหนดให้

หรือตามความสนใจ
· แสดงความกระตือรือร้น สนใจที่จะเรียนรู้ และแสดงความซาบซึ้ง

ต่อสิ่งแวดล้อมรอบตัว แสดงถึงความมีเมตตา ความระมัดระวัง

ต่อสิ่งมีชีวิตอื่น
· ทำงานที่ได้รับมอบหมายด้วยความมุ่งมั่น รอบคอบ ประหยัด

ซื่อสัตย์ จนเป็นผลสำเร็จ และทำงานร่วมกับผู้อื่นอย่างมีความสุข

จบชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖
· เข้าใจโครงสร้างและการทำงานของระบบต่างๆ ของสิ่งมีชีวิต

และความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตที่หลากหลายในสิ่งแวดล้อมที่แตกต่างกัน
· เข้าใจสมบัติและการจำแนกกลุ่มของวัสดุ สถานะของสาร

สมบัติของสารและการทำให้สารเกิดการเปลี่ยนแปลง

สารในชีวิตประจำวัน การแยกสารอย่างง่าย
· เข้าใจผลที่เกิดจากการออกแรงกระทำกับวัตถุ ความดัน

หลักการเบื้องต้นของแรงลอยตัว สมบัติและปรากฏการณ์เบื้องต้น

ของแสง เสียง และวงจรไฟฟ้า
· เข้าใจลักษณะ องค์ประกอบ สมบัติของผิวโลก และบรรยากาศ

ความสัมพันธ์ของดวงอาทิตย์ โลก และดวงจันทร์ที่มีผลต่อ

การเกิดปรากฎการณ์ธรรมชาติ
· ตั้งคำถามเกี่ยวกับสิ่งที่จะเรียนรู้ คาดคะเนคำตอบหลายแนวทาง

วางแผนและสำรวจตรวจสอบโดยใช้เครื่องมือ อุปกรณ์ วิเคราะห์ข้อมูล

และสื่อสารความรู้จากผลการสำรวจตรวจสอบ
·ใช้ความรู้และกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ในการดำรงชีวิต

และการศึกษาความรู้เพิ่มเติม ทำโครงงานหรือชิ้นงานตาม

ที่กำหนดให้หรือตามความสนใจ
· แสดงถึงความสนใจ มุ่งมั่น รับผิดชอบ รอบคอบและซื่อสัตย์

ในการสืบเสาะหาความรู้
· ตระหนักในคุณค่าของความรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แสดงความชื่นชม ยกย่อง และเคารพสิทธิในผลงานของผู้คิดค้น
· แสดงถึงความซาบซึ้ง ห่วงใย แสดงพฤติกรรมเกี่ยวกับ

การใช้การดูแลรักษาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างรู้คุณค่า
· ทำงานร่วมกับผู้อื่นอย่างสร้างสรรค์ แสดงความคิดเห็น

ของตนเองและยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น

จบชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๓
· เข้าใจลักษณะและองค์ประกอบที่สำคัญของเซลล์สิ่งมีชีวิต

ความสัมพันธ์ของการทำงานของระบบต่างๆ การถ่ายทอดลักษณะ

ทางพันธุกรรม เทคโนโลยีชีวภาพ ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต

พฤติกรรมและการตอบสนองต่อสิ่งเร้าของสิ่งมีชีวิต

ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตในสิ่งแวดล้อม
· เข้าใจองค์ประกอบและสมบัติของสารละลาย สารบริสุทธิ์

การเปลี่ยนแปลงของสารในรูปแบบของการเปลี่ยนสถานะ

การเกิดสารละลายและการเกิดปฏิกิริยาเคมี
· เข้าใจแรงเสียดทาน โมเมนต์ของแรง การเคลื่อนที่แบบต่างๆ

ในชีวิตประจำวัน กฎการอนุรักษ์พลังงาน การถ่ายโอนพลังงาน

สมดุลความร้อน การสะท้อน การหักเหและความเข้มของแสง
· เข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณทางไฟฟ้า หลักการต่อ

วงจรไฟฟ้าในบ้าน พลังงานไฟฟ้าและหลักการเบื้องต้นของ

วงจรอิเล็กทรอนิกส์
· เข้าใจกระบวนการเปลี่ยนแปลงของเปลือกโลก แหล่งทรัพยากรธรณี

ปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของบรรยากาศ ปฏิสัมพันธ์ภาย

ในระบบสุริยะ และผลที่มีต่อสิ่งต่างๆ บนโลก ความสำคัญของ

เทคโนโลยีอวกาศ
· เข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างวิทยาศาสตร์กับเทคโนโลยี

การพัฒนาและผลของการพัฒนาเทคโนโลยีต่อคุณภาพชีวิต

และสิ่งแวดล้อม
· ตั้งคำถามที่มีการกำหนดและควบคุมตัวแปร คิดคาดคะเนคำตอบ

หลายแนวทาง วางแผนและลงมือสำรวจตรวจสอบ

วิเคราะห์และประเมินความสอดคล้องของข้อมูล

และสร้างองค์ความรู้
· สื่อสารความคิด ความรู้จากผลการสำรวจตรวจสอบโดยการพูด

เขียน จัดแสดง หรือใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ
· ใช้ความรู้และกระบวนการทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ในการดำรงชีวิต การศึกษาหาความรู้เพิ่มเติม ทำโครงงาน

หรือสร้างชิ้นงานตามความสนใจ
· แสดงถึงความสนใจ มุ่งมั่น รับผิดชอบ รอบคอบ และซื่อสัตย์

ในการสืบเสาะหาความรู้โดยใช้ เครื่องมือและวิธีการที่

ให้ได้ผลถูกต้องเชื่อถือได้
· ตระหนักในคุณค่าของความรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ที่ใช้ในชีวิตประจำวันและการประกอบอาชีพ แสดงความชื่นชม

ยกย่องและเคารพสิทธิในผลงานของผู้คิดค้น
· แสดงถึงความซาบซึ้ง ห่วงใย มีพฤติกรรมเกี่ยวกับการใช้

และรักษาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างรู้คุณค่า

มีส่วนร่วมในการพิทักษ์ ดูแลทรัพยากรธรรมชาติ

และสิ่งแวดล้อมในท้องถิ่น
· งานร่วมกับผู้อื่นอย่างสร้างสรรค์ แสดงความคิดเห็น

ของตนเองและยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น

จบชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๖
· เข้าใจการรักษาดุลยภาพของเซลล์และกลไก

การรักษาดุลยภาพของสิ่งมีชีวิต
· เข้าใจกระบวนการถ่ายทอดสารพันธุกรรม การแปรผันมิวเทชัน

วิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิต ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต

และปัจจัยที่มีผลต่อการอยู่รอดของสิ่งมีชีวิตในสิ่งแวดล้อมต่างๆ
·เข้าใจกระบวนการ ความสำคัญและผลของเทคโนโลยีชีวภาพ

ต่อมนุษย์ สิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดล้อม
· เข้าใจชนิดของอนุภาคสำคัญที่เป็นส่วนประกอบในโครงสร้างอะตอม

การจัดเรียงธาตุในตารางธาตุ การเกิดปฏิกิริยาเคมีและเขียนสมการเคมี

ปัจจัยที่มีผลต่ออัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมี
· เข้าใจชนิดของแรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาคและสมบัติต่างๆ

ของสารที่มีความสัมพันธ์กับแรงยึดเหนี่ยว
· เข้าใจการเกิดปิโตรเลียม การแยกแก๊สธรรมชาติ

และการกลั่นลำดับส่วนน้ำมันดิบ การนำผลิตภัณฑ์ปิโตรเลียม

ไปใช้ประโยชน์และผลต่อสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดล้อม
· ข้าใจชนิด สมบัติ ปฏิกิริยาที่สำคัญของพอลิเมอร์และสารชีวโมเลกุล
· เข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณที่เกี่ยวกับการเคลื่อนที่แบบต่างๆ

สมบัติของคลื่นกล คุณภาพของเสียงและการได้ยิน สมบัติ ประโยชน์

โทษของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า กัมมันตภาพรังสีและพลังงานนิวเคลียร์
· ข้าใจกระบวนการเปลี่ยนแปลงของโลกและปรากฏการณ์ทางธรณี

ที่มีผลต่อสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดล้อม
· เข้าใจการเกิดและวิวัฒนาการของระบบสุริยะ

กาแล็กซี เอกภพและความสำคัญของเทคโนโลยีอวกาศ
· เข้าใจความสัมพันธ์ของความรู้วิทยาศาสตร์ที่มีผลต่อ

การพัฒนาเทคโนโลยีประเภทต่างๆ และการพัฒนาเทคโนโลยี

ที่ส่งผลให้มีการคิดค้นความรู้ทางวิทยาศาสตร์ที่ก้าวหน้า

ผลของเทคโนโลยีต่อชีวิต สังคม และสิ่งแวดล้อม
· ระบุปัญหา ตั้งคำถามที่จะสำรวจตรวจสอบ โดยมีการกำหนด

ความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรต่างๆ สืบค้นข้อมูลจากหลายแหล่ง

ตั้งสมมติฐานที่เป็นไปได้หลายแนวทาง ตัดสินใจเลือก

ตรวจสอบสมมติฐานที่เป็นไปได้
· วางแผนการสำรวจตรวจสอบเพื่อแก้ปัญหาหรือตอบคำถาม

วิเคราะห์ เชื่อมโยงความสัมพันธ์ของตัวแปรต่างๆ โดยใช้

สมการทางคณิตศาสตร์หรือสร้างแบบจำลองจากผล

หรือความรู้ที่ได้รับจากการสำรวจตรวจสอบ
· สื่อสารความคิด ความรู้จากผลการสำรวจตรวจสอบโดยการพูด

เขียน จัดแสดง หรือใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ
· อธิบายความรู้และใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ในการดำรงชีวิต

การศึกษาหาความรู้เพิ่มเติม ทำโครงงานหรือสร้างชิ้นงานตามความสนใจ
· แสดงถึงความสนใจ มุ่งมั่น รับผิดชอบ รอบคอบและซื่อสัตย์

ในการสืบเสาะหาความรู้ โดยใช้เครื่องมือและวิธีการที่

ให้ได้ผลถูกต้องเชื่อถือได้
· ตระหนักในคุณค่าของความรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ที่ใช้ในชีวิตประจำวัน การประกอบอาชีพ แสดงถึงความชื่นชม

ภูมิใจ ยกย่อง อ้างอิงผลงาน ชิ้นงานที่เป็นผลจากภูมิปัญญาท้องถิ่น

และการพัฒนาเทคโนโลยีที่ทันสมัย
· แสดงความซาบซึ้ง ห่วงใย มีพฤติกรรมเกี่ยวกับการใช้

และรักษาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างรู้คุณค่า

เสนอตัวเองร่วมมือปฏิบัติกับชุมชนในการป้องกัน

ดูแลทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมของท้องถิ่น
· แสดงถึงความพอใจ และเห็นคุณค่าในการค้นพบความรู้

พบคำตอบ หรือแก้ปัญหาได้
· ทำงานร่วมกับผู้อื่นอย่างสร้างสรรค์ แสดงความคิดเห็น

โดยมีข้อมูลอ้างอิงและเหตุผลประกอบ เกี่ยวกับผลของ

การพัฒนาและการใช้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

อย่างมีคุณธรรมต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม

และยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น

(โปรดติดตามต่อไปนะคะ)

--------------

* ศึกษานิเทศก์ ชำนาญการพิเศษ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษานครนายก